Obraz został zamówiony i opłacony (200 tys. peset) przez rząd republikański dla wystawienia w hiszpańskim pawilonie podczas Wystawy Światowej w 1937 roku w Paryżu. Jest wyrazem hołdu złożonemu baskijskiemu miastu Guernica, które 26 kwietnia 1937 roku zostało zbombardowane przez niemiecki korpus Legion Kondor wchodzący w skład Luftwaffe, po tym jak w czasie trwania hiszpańskiej wojny domowej w latach 30 XX wieku, miasto opowiedziało się po stronie lewicowego rządu republikańskiego. Wiadomość o zbombardowaniu miasta szybko rozniosła się po ówczesnej Europie, wydarzenie to stało się symbolem okrucieństwa wojennego. Pablo Picasso – jako pacyfista i sympatyk komunizmu – podczas wojny domowej w Hiszpanii opowiedział się po stronie Republikanów, postanowił namalować obraz. Malowidło przedstawia chaos, śmierć i strach ludzi, które sprowadza wojna na spokojne miasteczko. Tragedia miasta Guernica została podkreślona poprzez użytą kolorystykę – czerń, biel i różne odcienie szarości. Cierpienie wyraził artysta poprzez postacie i rekwizyty: szczątki ludzkie, płaczące kobiety, leżącego wojownika. Obraz przedstawia cierpienie narodu baskijskiego walczącego o wolność, o swój kraj, język za który umierali i stracili rodziny. Obraz Picasso „Guernica” jest jedynie symbolem okrucieństwa, który nie jest w stanie ogarnąć całości terroru jaki zadano narodowi baskijskiemu. Symbol, którego znaczenie jest o wiele głębsze i nie widoczne na pierwszy rzut oka.
Kopia obrazu znajduje się w głównym budynku ONZ, by przypominać o okrucieństwach wojny i przestrzegać przed nią. Obraz został zasłonięty na czas I wojny w Zatoce Perskiej. Po wypowiedzeniu przez Stany Zjednoczone II wojny w Zatoce Perskiej obraz ponownie został zasłonięty. Obraz „Guernica” można również oglądać w mieście Guernica, jego replika widnieje na murach miasta, które nadal nosi ślady historii, a obok części spalonego dębu – symbolu narodu baskijskiego – rozkwita jego „dziecko”, nadzieja, ze jeszcze nie wszystko stracone.