Tapas (hiszp. tapa oznacza pokrywkę, wieczko) – niewielkie przekąski podawane zazwyczaj do napojów w barach Hiszpanii. Zwyczaj wywodzi się z Andaluzji, jednak obecnie jest rozpowszechniony w całym kraju, a także poza jego granicami.
Uważa się, że to król Alfons X ‘Mądry’ zarządził by w kastylijskich oberżach nie podawano wina bez dodawania jedzenia. To zapobiegało szybkiemu upijaniu się winem.
Z początku przekąską przykrywano dzban lub podane wino (stąd nazwa tapa). Służyła jako zagryzka i zabezpieczała przed latającymi owadami, które mogły wpaść do trunku. W tamtych czasach tapa składała się z plastra szynki lub z kawałków chorizo lub innej wędliny, i czasem zastępowano je kawałkiem sera.
Niektórzy jednak uważają, że historia tapas wyniknęła z tej oto anegdoty. Król Alfonso XIII przebywał w Kadyksie z oficjalną wizytą i przechodząc przez el Ventorrillo del Chato zatrzymał się by odpocząć chwilkę. Król poprosił o puchar z Jerez, lecz w tym momencie zerwał się wiatr i kelner w obawie przed wpadnięciem piasku z plaży do królewskiego wina, przykrył je plasterkiem szynki. Król spytał czemu kładą plaster szynki na pucharze wina i kelner przepraszającym tonem wyjaśnił swoje obawy tłumacząc dlaczego położył tam ‘ pokrywkę’ (tapa). Królowi spodobał się pomysł, wypił wino, zjadł przekąskę i poprosił o kolejne wino lecz z taką samą ‘pokrywką’. Widząc to, towarzyszący mu dworzanie poprosili o to samo. Jak możemy zauważyć jest to mniej więcej ta sama historia jednak z innym protagonistą.
La Real Academia Española zdefiniowała ten typ przekąski jako ‘jakąkolwiek porcję żywności, która może towarzyszyć napojowi’. Jednakże ‘tapa’ charakteryzuje się różnymi nazwami w zależności od regionu Hiszpanii (np. w Kraju Basków ‘poteo’).
Napojem, który przeważnie towarzyszy przekąsce jest wino, chociaż coraz częściej zamawia się piwo.
Jako przekąskę podaje się oliwki, jamón serrano, owoce morza, gulasz co czasem może spokojnie zastąpić zwykły obiad czy też kolację. Jedyną rzeczą jakiej się nie serwuje jako przekąskę to słodycze.
Warto podkreślić, że nie należy mylić hiszpańskich tapas z amerykańskimi fast foodami. Hiszpańskie przekąski są bardziej naturalne i zbliżają do siebie ludzi.